"Χτίζοντας" μια εργαλειοθήκη.

Όταν ένας νεαρός συμπληρώνει τα δεκαοκτώ του χρόνια, σε κάποια μέρη των ΗΠΑ συνηθίζεται να φτιάχνει μια λίστα από εργαλεία (ή είδη camping) της αρεσκείας του, από την οποία μπορεί όποιος θέλει να του πάρει κάποιο δώρο, έτσι για την επιτυχία της ενηλικίωσης. Κάτι σαν πρόωρη λίστα γάμου δηλαδή!

Πίσω από το, ως συνήθως γελοίο αμερικανό-κοινωνικό περιτύλιγμα, βρίσκω την ιδέα πολύ σωστή αν και προσωπικά θα την τράβαγα στα δεκατέσσερα, ή και νωρίτερα. Ποτέ δεν είναι νωρίς για να μάθει κάποιος να δημιουργεί, να επιδιορθώνει, να βελτιώνει, χρησιμοποιώντας το μυαλό, τα χέρια του και μερικά βασικά εργαλεία. Και για όσους έχουν περάσει προ πολλού τα δεκατέσσερα και δεν ξέρουν να στρίβουν βίδα, μην κρύβεστε στα πίσω θρανία, ποτέ (ευτυχώς) δεν είναι και αργά!

Για την εργαλειοθήκη αυτή καθεαυτή, ταλαντεύτηκα ανάμεσα στην εικονιζόμενη και την "αναδιπλούμενη". Η συγκεκριμένη είναι της Bulle, μετρίας ποιότητας. Δεν θα έλεγα όχι σε μια Kennedy, αν κάποιος θέλει να μου κάνει ένα αναδρομικό δώρο ενηλικίωσης.

Κάντε κλικ σε οποιαδήποτε φωτογραφία για να ανοίξει τεράστια....

Το αντικείμενο της καθημερινής μας εργασίας είναι η επισκευή, ο σχεδιασμός και η κατασκευή. Το ευχάριστο είναι πως οι "δουλειές" δεν είναι τυποποιημένες. Ποικίλουν, διαφοροποιούνται και απαιτούν φαντασία και αυτοσχεδιασμό. Κάθε μέρα μαθαίνουμε κάτι καινούριο, συνειδητοποιούμε κάτι παλιότερο, αναθεωρούμε κάτι δεδομένο. Κι αν η βασική γνώση κάθε πεδίου είναι πεπερασμένη, οι περιπτώσεις και οι συνδυασμοί των πεδίων είναι άπειροι. Έτσι, με όσα περισσότερα πεδία - αντικείμενα καταπιανόμαστε, τόσο μεγαλύτερη γίνεται η συνολική γνωστική βάση και σε τόσο μεγαλύτερο ύψος μπορεί να σταθεί το συνολικό τεχνικό οικοδόμημα χωρίς να ταλαντευτεί σε "ανεπανόρθωτα" λάθη. Αν βγάζει νόημα το παραπάνω, πάει καλά για όλους. Αν πάλι όχι, καλύτερα για μας...

Τα δύο αυτά "πολυεργαλειάκια" τα έχουμε κατασκευάσει στο boardsNwheels περιμένοντας την epoxy να στεγνώσει· ένα με άλεν κι ένα με καρυδάκια. Απέχουν σαφώς από το επίπεδο των συγκατοίκων τους, μα επιφυλασσόμαστε για κάτι καλύτερο στο άμεσο μέλλον...

Στο ισόγειο της συγκεκριμένης γνωστικής πυραμίδας, και μάλλον κεντρικά τοποθετημένη, βρίσκεται η κατανόηση και χρήση των βασικών εργαλείων χειρός· των απλών καθημερινών εργαλείων που όλοι ξέρουμε και όλοι έχουμε κάποια στιγμή χρειαστεί, χρησιμοποιήσει και πιθανότατα κακοποιήσει!

Μια βασική συλλογή τέτοιων εργαλείων, από επιλεγμένους με συγκεκριμένα κριτήρια κατασκευαστές, συνθέσαμε πρόσφατα για οικιακή χρήση και παρουσιάζουμε εδώ με δύο στόχους: να προβάλουμε μέσω των συγκεκριμένων κατασκευαστών, όλους εκείνους που οραματίζονται να παράγουν ένα ποιοτικό προϊόν, με προσήλωση και καλώς εννοούμενη υπερηφάνεια. Να δώσουμε ένα "μπούσουλα" με τις καίριες λεπτομέρειες, σε όποιον σκέφτεται, ή απλά προτίθεται να συνθέσει μια παρόμοια συλλογή για προσωπική χρήση. Είτε πρόκειται για κάποιον με εμπειρία στα εργαλεία χειρός, είτε και κάποιον εντελώς αρχάριο. Και περισσότερο από όλα, να προειδοποιήσουμε όλους πως το tool porn είναι άκρως εθιστικό…

Υπάρχουν τριών ειδών κατσαβίδια: τα συνηθισμένα, τα καλά και τα πολύ καλά! Πριν πιάσω στα χέρια μου τα συγκεκριμένα Vessel αγνοούσα την αίσθηση των τελευταίων. Είναι απαραίτητα; Όχι, αλλά κάνουν τον Κόσμο "ομορφότερο και καλοβιδωμένο"...

01. Κατσαβίδια.
Ίσως, τα πιο κακοποιημένα εργαλεία όλων. Οι περισσότεροι περιορίζονται στον διαχωρισμό τους σε ίσια και σταυροκατσάβιδα, κάποιες φορές αποκαλούμενα και στραβοκατσάβιδα (χοντρό!). Λίγοι ασχολούνται με τη σωστή επιλογή κατσαβιδιού για κάθε δουλειά κι αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την ανεπαρκή σύσφιξη και την πρώιμη φθορά των βιδών, αλλά και των ίδιων των εργαλείων, γεγονός που εντείνει το πρόβλημα της ανεπαρκούς σύσφιξης, και ούτω καθεξής. Μια κακοσφιγμένη βίδα δεν είμαι ασήμαντο γεγονός, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε αστοχία του εξαρτήματος με ότι συνέπειες μπορεί αυτό να έχει.

Υπάρχουν δεκάδες είδη κατσαβιδιών για αντίστοιχες βίδες. Τα πιο συνηθισμένα ωστόσο, είναι τα "ίσια" γνωστά και ως εγκοπής - slot (SL) και τα σταυροκατσάβιδα που χωρίζονται σε πολλές ομάδες δύο εκ των οποίων συναντάμε ως επί το πλείστον: τα Pozidriv (PZ) που αφορούν κυρίως βίδες ξύλου και τα Phillips (PH) στις λεγόμενες μηχανόβιδες. Η διαφορά των δύο σταυροκατσάβιδων είναι μικρή, αλλά σημαντική και τις συγκλονιστικά βαρετές λεπτομέρειες σχετικά, μπορείτε να διαβάσετε εδώ: http://boardsnwheels.gr/articles.evenmore.JIS.html

Αυτά τα δύο κατσαβίδια με ξύλινη λαβή δεν τα χρειαζόμουν, το ομολογώ. Έπεσα θύμα της ομορφιάς τους. Ίσως τα βάλω στο σερφοκούτι, ίσως στο κομοδίνο, ίσως στη μέσα τσέπη του μακριού, μάλλινου, παλτό μου, αν κάποτε αποκτήσω...

Πρέπει να σημειωθεί εδώ το προφανές: τα κατσαβίδια δεν είναι καλέμια, δεν είναι πόντες, δεν είναι ζουμπάδες, δεν είναι λοστοί! Τέτοιες χρήσεις, θα οδηγήσουν σε πρώιμη (και κατά τη γνώμη μου αλόγιστη) φθορά τους και κακό αποτέλεσμα στο καλέμισμα / ποντάρισμα, ή όποια αλλότρια χρήση τα καλέσει κάποιος να κάνουν.

Με τρία κατσαβίδια Phlillips (PH1/2/3), τρία Pozidriv (PZ1/2/3) και τρία ίσια (SL4/6/8) μπορεί να καλύψει κανείς ένα μεγάλο εύρος συνηθισμένων βιδών. Πέρα από αυτά, απαραίτητο είναι ένα κατσαβίδι "ελέγχου τάσης", γνωστό και ως "δοκιμαστικό". Προχωρώντας σε πιο εξεζητημένες προτάσεις, ένα set κατσαβίδια "ακριβείας", γνωστά και ως "ηλεκτρονικού", μπορεί να φανεί επίσης χρήσιμο.

Το ανάγλυφο ρομβοειδές grip λέγεται "ρίκνωση", ή "κανελάζ". Όταν ένας κατασκευαστής επιλέγει να προσθέσει σε κάποιο εργαλείο του αυτό το στοιχείο, ρισκάρει σοβαρά! Ένα μέτριο κανελάζ σε καταβαραθρώνει. Ένα σωστό, σε απογειώνει...

 

Σπανιότερα, θα χρειαστούν τα "γωνιαστά" ή "σπαστά" κατσαβίδια (βλ. φωτό ακριβώς από πάνω) που παρέχουν πρόσβαση σε δύσκολες θέσεις. Ενώ για τους "βιτσιόζους", δεν μπορούμε να μην αναφέρουμε ένα σφυροκατσάβιδο, ειδικό για να "ξεκολλάμε" βίδες που δεν θέλουν με τίποτα να ξεβιδώσουν. Τέλος, σαν αντικείμενο φετίχ, μπορούμε να αναφέρουμε τα κατσαβίδια με ξύλινη λαβή, που είναι βέβαια θέμα γούστου, παρά χρηστικότητας.

Βασικά στοιχεία που αξίζει να λάβει κανείς υπόψιν επιλέγοντας κατσαβίδια, είναι το κράμα κατασκευής, η βαφή (σκλήρυνση) της μύτης, η επένδυση της λαβής, η αντισκωριακή προστασία και η ύπαρξη κάποιου εξαγώνου στον κορμό ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν βοηθητικό κάποιο γερμανοπολύγωνο κλειδί. Άλλα στοιχεία, είναι η ρίκνωση που βοηθά στο γρήγορο στρίψιμο του κατσαβιδιού όσο δεν υπάρχει "ζόρε", η ύπαρξη μονοκόμματης μεταλλικής "ουράς", η μόνωση (αν τα κατσαβίδια πρόκειται να χρησιμοποιηθούν σε ηλεκτροφόρες εφαρμογές) και το αν είναι μαγνητισμένα ή όχι, στοιχείο που άλλοτε βοηθά κι άλλοτε ενοχλεί.

Ιδού: το σφυροκατσάβιδο της Vessel· ένας ταπεινός ύμνος στην ποιότητα και την τελειομανία. Από τη λαβή και τον βαρέως τύπου αντάπτορα, μέχρι τις μύτες και τη λειτουργία του μηχανισμού του, όλα κραυγάζουν σεμνά και σιωπηλά: Ιαπωνία.

Πιο οικονομική, σε χώρο και ενδεχομένως σε κόστος, λύση, είναι οι κατσαβιδολαβές με εναλλασσόμενες μύτες, ή ολόκληρους κορμούς. Σωτήρια μπορούν να αποδειχθούν τα κατσαβίδια "νάνοι", αν και μάλλον τα "γωνιαστά" τα υπερκαλύπτουν, όντας όμως και λιγότερο εύχρηστα.

Ο κατασκευαστής που επιλέξαμε είναι η Vessel, μια ιαπωνική εταιρία που ξεκίνησε να κατασκευάζει κατσαβίδια το 1916 και συνεχίζει να ειδικεύεται στα εργαλεία σύσφιξης. Όλα τα εργαλεία που αποκτήσαμε είναι "Made in Japan", εκτός από το "δοκιμαστικό" κατσαβίδι που είναι φτιαγμένο στην Κίνα. Πιάνοντας τα στο χέρι, αφήνουν καταπληκτική εντύπωση, είναι στιβαρά, ποιοτικά και με ωραίο πιάσιμο που εμπνέει σιγουριά· Αν ή "πάπια" μπορεί, το κατσαβίδι θέλει!

Το κούμπωμα της μύτης τους στις βίδες, πρωτόγνωρο για κάποιον συνηθισμένο σε εργαλεία της "σειράς". Το κόστος των επτά έως δώδεκα ευρώ ανά κατσαβίδι, στην κλίμακα κόστους / ποιότητας (βλέπε σημείωση "1" στο τέλος του άρθρου), κρίνεται "ευχάριστο προς λογικό". Το κατσαβίδι κρούσης που κόστισε σαράντα πέντε ευρώ, το κρίνω ξεκάθαρα "ευχάριστο", τέτοιο εργαλείο που είναι.
http://www.vessel.co.jp/english/

Τι να πω γι' αυτά τα κατσαβιδάκια; Αν τα είχα στην κατοχή μου από παλιά, ίσως τώρα είχα περισσότερες τρίχες! Ή αν δεν ήταν περισσότερες, θα ήταν σίγουρα λιγότερες οι άσπρες... Ευφυής λεπτομέρεια το πλαστικό κυλινδράκι, που δεν θα σας πω τι κάνει. Να αγοράσετε δικά σας.

02. Πένσες, τανάλιες, κάβουρες.
Πρόκειται για εργαλεία προορισμένα να κρατούν, να συστρέφουν, να κάμπτουν, να περιστρέφουν, να κόβουν, να απογυμνώνουν και να συμπιέζουν διάφορα υλικά και εξαρτήματα. Κάποια από αυτά προορίζονται και για σφίξιμο / ξεσφίξιμο εξαρτημάτων, ή αφαίρεση καρφιών. Ανάλογα με την εφαρμογή, ποικίλουν σε σχεδιασμό και μέγεθος, σχηματίζοντας τελικά μια τεράστια ομάδα με "πενσοειδή".

Πρόκειται (κακώς) για εργαλεία που συχνά θα παίξουν ρόλο μπαλαντέρ, εκτελώντας χρέη κάποιου άλλου ειδικευμένου εργαλείου που δεν είναι διαθέσιμο. Οφείλουν ως εκ τούτου να είναι ιδιαίτερα γερές και ανθεκτικές κατασκευές. Καταχρηστικά, οι κλασσικές πένσες χρησιμοποιούνται και για σφίξιμο / ξεσφίξιμο παξιμαδιών, βιδών κλπ. Κανείς δεν μπορεί να μας το απαγορεύσει, αλλά τέτοια χρήση οδηγεί σε φθορά της βίδας και πιθανώς του εργαλείου. Καλό είναι να καταφεύγουμε εκεί μόνο αν δεν υπάρχει άλλη επιλογή κι όχι από απλή βιασύνη, ή βαρεμάρα.

Αυτή τη γηραιά τανάλια τη βρήκα παραπεταμένη στο σπίτι που νοικιάσαμε. Σκουριασμένη και ταλαιπωρημένη, κρυβόταν μέσα σε ένα ντενεκεδάκι με καρφιά, βίδες και πινέζες. Η λειτουργία της ωστόσο παραμένει άψογη και δικαιωματικά χώθηκε στο project.

Τα κύρια είδη που επιλέξαμε, είναι η κλασσική πένσα (combination pliers), ο πλαγιοκόφτης (side cutters), το μυτοτσίμπιδο (snipe nose pliers), η πένσα γκριπ -γνωστή και ως "σκύλα" (locking pliers) και η γκαζοτανάλια (waterpump pliers).

Βασικά στοιχεία που αξίζει να προσέξει κανείς, είναι το κράμα κατασκευής του εργαλείου, η προστασία που παρέχει προς τη σκουριά και τη διάβρωση, η επένδυση της λαβής, η σκλήρυνση των σιαγόνων και η ρίκνωση τους. Άξια προσοχής είναι και τα όποια ιδιαίτερα στοιχεία ενσωματώνει το κάθε εργαλείο, όπως οι αρθρώσεις, τα σπειρώματα και το εύρος ρύθμισης (όπου υπάρχουν) και οι συνολικές διαστάσεις, καθώς κάποια μπορούν να ξεφύγουν σε μέγεθος δημιουργώντας χωροταξικό πρόβλημα σε μια φορητή εργαλειοθήκη.

Για τις κλασσικές πένσες (συνδυασμού, πλαγιοκόφτη και μυτοτσίμπιδο) επιλέξαμε την Keiba, του ομίλου Maruto Hasegawa Kosakujo. Πρόκειται για μια ιαπωνική εταιρία, εξειδικευμένη στις πένσες. Λειτουργεί από το 1924 στην πόλη Sanjo της Ιαπωνίας· φημισμένη για την κατασκευή ατσάλινων εργαλείων και συγκεκριμένα κοπτικών.

Διακρίνεται το μπρούντζινο κουζινέτο στην άρθρωση των πενσών της Keiba. Οι κορυφαίες αντιτριβικές ιδιότητες του μπρούντζου και η αντοχή του στη διάβρωση και την οξείδωση, καθιστούν αυτή την επιλογή εκτός από όμορφη και έξυπνη.

Η σειρά "High Grade", μας κέντρισε το ενδιαφέρον χάρις στο "χρυσό" κουζινέτο που ενσωματώνει μεταξύ των δύο μπράτσων στις πένσες της και το οποίο εκτός από "them looks" υπόσχεται και απρόσκοπτη λειτουργία της άρθρωσης ανεξάρτητα από τη σκουριά που ίσως προσβάλει το υπόλοιπο εργαλείο -αν αυτό δεν συντηρηθεί δεόντως. Η Keiba έχει εξελίξει σε συνεργασία με την Kobe Steel δύο δικά της κράματα εργαλειοχαλύβων, τα οποία και χρησιμοποιεί κατ' αποκλειστικότητα. Συνδυάζοντας τα εν λόγω κράματα με θερμικές κατεργασίες (βαφή και ανόπτηση) αποσκοπεί σε έναν ακραίο συνδυασμό σκληρότητας και ελαστικότητας, με το σκληρόμετρο να σταματά στο 62 της κλίμακας "C" Rockwell.

Οι πένσες της Keiba, σαν πρώτη εντύπωση, είναι καταπληκτικές. Αρχικά δείχνουν μικρές, αλλά κάθονται σωστά στο χέρι και δίνουν έξοχη αίσθηση (επιλέξαμε την έκδοση με τη λεπτή επένδυση λαβής). Είναι φινιρισμένες και συναρμοσμένες άψογα και η ρίκνωση των σιαγόνων (σε ρομβοειδές μοτίβο) είναι "κομμένη" κοφτερή και καθαρή, όπως της πρέπει. Το μπρούτζινο κουζινέτο δουλεύει σφιχτά και γλυκά και είναι και πολύ όμορφο. Ιδιαίτερη εντύπωση μας έκαναν και οι πλαστικές συσκευασίες (!) της Keiba, που διαφέρουν εντυπωσιακά από ότι έχουμε συνηθίσει. Αν και ερμητικά κλειστές, ανοίγουν πανεύκολα και ξανακλείνουν ομοίως. Είναι νομίζω η πρώτη φορά στο ζωή μου, που φύλαξα μια συσκευασία αντί να την πετάξω στα σκουπίδια! Το κόστος των εργαλείων στα είκοσι ευρώ κατά μέσο όρο ανά πένσα, κρίνεται "λογικό", στην κλίμακα κόστους / ποιότητας.
https://www.keiba-tool.com/keiba/en/

Για τη "σκύλα" και την γκαζοτανάλια, επιλέξαμε τη γερμανική Stahlwille, έστω κι αν είμαστε γενικώς αρνητικά προκατειλημμένοι για τα προϊόντα γερμανικής φιλοσοφίας και συνεπώς κατασκευής. Αυτό, διότι βρίσκουμε πως (αν μπορεί κανείς να τολμήσει μια γενίκευση) χαρακτηρίζονται πάντα από ένα γοτθικό ύφος, βασισμένο στην πειθώ της "μυϊκής" υπεροχής και όχι της συνολικής βελτιστοποίησης· είναι θα λέγαμε οι Γερμανοί κατασκευαστές, οπαδοί του εντυπωσιασμού μέσω της υπερβολής κι όχι της ισορροπίας. Κ.Δ.Ο.Α. που λέγαμε παλιά...

Βρίσκω ενδιαφέροντα τον συσχετισμό της γενικής αισθητικής ενός λαού με τη βιομηχανική του "αισθητική". Η γερμανική προσέγγιση, θυμίζει, σε 'μένα έστω, ένα πιάτο γεμάτο λουκάνικα και πατάτες, περεχυμμένες με λιωμένο τυρί. Ευτυχώς, τα σερβίρουν με μπύρα...

Κίνητρο συνεπώς για την επιλογή μας αυτή, ήταν οι κορυφαίες κριτικές που συναντήσαμε διάσπαρτες στο διαδίκτυο για τα εργαλεία χειρός της Stahlwille, καθώς και η περιέργειά μας για τον κατασκευαστή. Τα εργαλεία, μας άφησαν αρχικά καλές εντυπώσεις, χωρίς ωστόσο να μας καταπλήξουν -και θεωρώ πως καταφέραμε να είμαστε δίκαιοι αν και προκατειλημμένοι.

Η γκαζοτανάλια είναι καλοφτιαγμένη, στιβαρή, χωρίς σχεδιαστικές υπερβολές και με άψογα κατασκευασμένη τη ρυθμιζόμενη άρθρωσή της (άριστη πραγματικά!). Το grip σωστό και το εργαλείο ελαφρύ και ποιοτικό. Η ρίκνωση στις σιαγώνες πειστική και καθαρή!
Η "σκύλα" έχει επίσης δεχθεί προσοχή στις λεπτομέρειες, η βίδα ρύθμισης είναι βαμμένη (σκληρυνσμένη δηλαδή) και το πάσο της όσο ψιλό πρέπει ώστε να δίνει γρήγορη και ακριβή ρύθμιση. Ενδιαφέρον είναι το γεγονός πως απασφαλίζοντας, ακόμη και μετά από πολύ έντονο "δάγκωμα" δεν συμβαίνει το γνωστό τίναγμα που χαρακτηρίζει τις συνηθισμένες σκύλες· η Stahlwille ανοίγει γλυκά και χωρίς να χτυπά το χέρι.

Εντοπίσαμε όμως και μια αστοχία, σημαντική για κάθε κατασκευαστή που θέλει να λέγεται αξιόπιστα κορυφαίος. Το πάσο στη βίδα ρύθμισης ήταν τραυματισμένο από κατασκευής, με αποτέλεσμα την όχι ομαλή λειτουργία της σε μια ορισμένη περιοχή. Επισκευάστηκε εύκολα το πρόβλημα και η λειτουργία επανήλθε στο 95%, αλλά σίγουρα το γεγονός αξίζει αναφοράς κι ένα μικρό ερωτηματικό μπορεί να σταθεί δίπλα στο τμήμα ελέγχου ποιότητας της εταιρίας.
Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, το κόστος των Stahlwille (η σκύλα στα τριάντα ευρώ και η γκαζοτανάλια άλλα τόσα) στον γνωστό πλέον άξονα, κρίνεται από εμάς "λογικό προς αυξημένο" και θα έλεγα πιο κοντά στο αυξημένο.
https://www.stahlwille.de/

03. Κλειδιά.
Κλειδιά λέμε τα εργαλεία που αποτελούνται από ένα κατάλληλου μήκους και σχήματος (ώστε να ασκεί ικανή δύναμη) κορμό και ένα, ή δύο αναλόγως διαμορφωμένα άκρα, ώστε να εφαρμόζουν στο κεφάλι των αντίστοιχων βιδών, παξιμαδιών κλπ. Και εδώ η λίστα είναι ατελείωτη αφού υπάρχουν δεκάδων ειδών βίδες και πολλαπλές παραλλαγές κλειδιών για κάθε είδος.

Διακρίνεται η ιδιαίτερη γεωμετρία του κλειδιού που αφήνει τα εξάγωνα κεφάλια και τα παξιμάδια στην ησυχία τους... Αυτό που δεν διακρίνεται είναι το τραχύ φινίρισμα του κλειδιού που ενώ παρέχει σωστό grip στο χέρι, σίγουρα δεν θα είναι ότι πιο βολικό στο καθάρισμα.

Στα πλαίσια της φορητότητας επιλέξαμε τα συνηθέστερα και πιο εύχρηστα από αυτά: ένα σετ γερμανοπολύγωνα (8-19mm), ένα σετ εξάγωνα (1,5-10mm) -γνωστά και ως "αλεν", ένα σετ τορξ ασφαλείας (T9-T40) γνωστά και ως "αστεράκια με τρύπα", ένα γαλλικό κλειδί και εκκρεμεί ένας σωληνοκάβουρας (pipe wrench), ή ίσως καλύτερα μια τσιμπίδα υδραυλικού· έχουμε στο μαγαζί μια αρχαία -κληρονομιά του Αρίστου- που σαν ξεπροβάλει από το ράφι λύνουν όλα μόνα τους...

Για τα γερμανοπολύγωνα κλειδιά (combination spanners) ήμασταν ανάμεσα στη δοκιμασμένη και πλέον mainstream γαλλική Facom και τη σουηδική Teng. Η αλήθεια είναι πως στο μαγαζί έχουμε πολλά εργαλεία της Facom και είμαστε ευχαριστημένοι. Έχουμε σπάσει βέβαια τρία - τέσσερα κάνοντας τους φυσιολογική χρήση, αλλά πόσο να παραπονεθεί κανείς όταν το κατάστημα απλά μας δίνει καινούρια χωρίς καμία ερώτηση! Από περιέργεια λοιπόν και μόνο, επιλέξαμε τη σουηδική Teng.

Καταρχάς, μας τράβηξε το σλόγκαν της εταιρίας, που αφορά στην τάξη, δηλαδή την τακτοποίηση. Λέει η Teng πως η ευταξία είναι μια βαθιά ανθρώπινη ανάγκη· διαφωνώ (ίσως) με αυτό, αλλά μου αρέσει που το πάνε προς τα εκεί. Προσωπικά, πιστεύω απλά πως κάθε εργασία έχει να επωφεληθεί από έναν σωστά τακτοποιημένο χώρο, μια τακτοποιημένη διαδικασία και τελικά, την τακτοποιημένη σκέψη. Εν συνεχεία, διαπιστώνοντας την ιαπωνική επιρροή στη φιλοσοφία της Teng, φαντάστηκα ένα σουηδό-ιαπωνικό υβρίδιο· σε επίπεδο εργαλείων αλλά και γυναικών, αφού μην ξεχνιόμαστε, κάθε "μαγαζί" που είναι μαγαζί, έχει και μια γυμνή αφίσα σε κάποιο ντουβάρι του… Κι όταν τελικά διάβασα πως, η αλλόκοτη μορφή στο logo της Teng δεν είναι παρά o Tengu, ένα μυθικό ιαπωνικό πλάσμα, πείσθηκα εντελώς· να τη δοκιμάσουμε έστω.

Μετά από κάμποσα τηλεφωνήματα βρήκα τον Έλληνα αντιπρόσωπο, ο οποίος μάλιστα είχε διαθέσιμη την "ακριβή" σειρά κλειδιών, που ενσωματώνει τη νέα σχεδιαστική τάση, που τα θέλει να πατούν στο επίπεδο κομμάτι κι όχι στην ακμή του εξαγώνου, αφήνοντας έτσι τόσο τη βίδα / παξιμάδι, όσο και το εργαλείο χωρίς φθορές. Αν μάλιστα ο προηγούμενος "μάστορας" έχει στρογγυλέψει το εξάγωνο, με ένα τέτοιο κλειδί (surface drive λέγεται η τεχνολογία και την έχουν πολλές εταιρίες περάσει στα γερμανοπολύγωνά τους) αυξάνονται οι πιθανότητες ξεβιδώματος.

Τα συγκεκριμένα κλειδιά της Teng φτιάχνονται στην Taiwan, και συνοδεύονται από εφ' όρου ζωής εγγύηση, την οποία μάλιστα και είχα την ευκαιρία να δοκιμάσω, αφού η θήκη των κλειδιών ήταν σπασμένη. Αντικαταστάθηκε άμεσα, χωρίς καμία ερώτηση από την ελληνική αντιπροσωπία. Αξίζει να αναφερθεί πως, η ίδια η Teng αναφέρει γραπτώς ότι "δεν χρειάζεται να προσκομιστεί αποδεικτικό αγοράς, αφού τα εργαλεία της Teng προορίζονται για μια ζωή και ποιος μπορεί να φυλάξει ένα χαρτάκι για τόσο πολύ καιρό…" Ωραία σκέψη, λέω εγώ.

Πραγματικά, τα εργαλεία της Teng δείχνουν πολύ ποιοτικά, απέριττα στυλιστικά και εφαρμόζουν όντως στο επίπεδο κομμάτι του εξάγωνου όπως ισχυρίζονται. Η συσκευασία τους είναι "έξυπνη" καθώς λειτουργεί σαν κασετίνα μεταφοράς, αλλά το καπάκι είναι αφαιρούμενο οπότε μπορεί να μπει και ανοιχτή μέσα σε εργαλειοθήκη για πιο εύκολη πρόσβαση, όπως στη δική μας περίπτωση.
Κόστισαν εξήντα πέντε ευρώ, ποσό "λογικό" για την ποιότητά τους.
http://www.tengtools.com/

Για τα εξάγωνα και τορξ κλειδιά (hex L-keys & torx L-keys), επιλέξαμε την αμερικανική Bondhus. Πραγματικό πάθος και καλώς εννοούμενη υπερηφάνεια ξεχειλίζει από τον παλιομοδίτικο ιστότοπό τους και τις σχετικές μπροσούρες. Έντονα ειδικευμένη εταιρία, έχει και αυτή επενδύσει στην εξέλιξη δικού της κράματος ατσαλιού και επιστρώσεων προστασίας των εργαλείων από σκουριά και διάβρωση.

Προσοχή σε κάθε λεπτομέρεια έχει δώσει η Bondhus στα εξάγωνα (άλεν) κλειδιά της. Άψογα φινιρισμένα άκρα, σφιχτή εφαρμογή στη θήκη τους, μελετημένο κράμα εργαλειοχάλυβα και αυξημένη προστασία από σκουριά και διάβρωση χάρις στην σπέσιαλ επίστρωση.

Δηλώνει εμφατικά και σε κάθε ευκαιρία, την εφ' όρου ζωής εγγύηση που παρέχει και μάλιστα με πολιτική "no questions asked" στα εργαλεία της. Διαβάζοντας την μπροσούρα, εξεπλάγην ευχάριστα από το πλήθος των λεπτομερειών που έχουν προσπαθήσει να βελτιστοποιήσουν οι άνθρωποι της Bondhus σε ένα τόσο απλό εργαλείο όσο ένα κλειδί "άλεν". Επιλέξαμε τα εξάγωνα κλειδιά στην "χρυσή" σειρά με την αντίστοιχη επίστρωση (Gold Guard) και τα τορξ ασφαλείας (με τρύπα στο κέντρο) στην απλή (Pro Guard). Μελετημένοι και πολύ οικονομικοί φαίνονται και οι "σουγιάδες" κλειδιών της Bondhus!

Ξεκινώντας από την πλαστική "θήκη" τους που είναι άψογη, μέχρι τη σφιχτή εφαρμογή τους στις αντίστοιχες βίδες και τις "ανακουφισμένες" άκρες τους, τα Bondhus κρίνονται άψογα. Είναι όλα κατασκευασμένα στις ηνωμένες πολιτείες της Αμερικής και τα δεκαπέντε ευρώ που στοιχίζει το πλήρες σετ στην κλίμακα κόστους / ποιότητας κρίνονται "ευχάριστα"!

Το γαλλικό κλειδί (adjustable spanner), το προμηθευτήκαμε από μια ιαπωνική εταιρία ονόματι Top Kogyo. Η αλλόκοτη -ιαπωνικής με προσπάθειες εξαμερικανισμού αισθητικής- ιστοσελίδα, άτσαλα μεταφρασμένη στα αγγλικά, αλλά με ένα τόσο σωστό σλόγκαν: "Pleasure of Creation" και η φωτογραφία του προέδρου της εταιρίας με σακάκι μηχανουργού μπροστά από ένα γιγάντιο "σφυρί" εκατοντάδων τόνων, μου θύμισαν τον πρόεδρο της Yamaha motor corporation δέκα χρόνια πριν, όταν μας υποδέχθηκε σε ένα ξενοδοχείο στη Nagoya διαβάζοντας κάθιδρος, δέκα ολόκληρες πυκνογραμμένες σελίδες λόγο, στα αγγλικά, αλλά με ιαπωνικούς χαρακτήρες (γίνεται αυτό;), μη έχοντας ιδέα από την αγγλική γλώσσα, μόνο και μόνο για να μας τιμήσει με την προσπάθεια του να είναι φιλόξενος!

Σίγουρα ένα κλειδί που ανοίγει στα 38mm το περιμένει κανείς και με αναλόγου μεγέθους λαβή! Η Top Kogyo βγαίνει από την πεπατημένη και κατασκευάζει αυτό το mini γαλλικό κλειδί, που θα δώσει λύσεις σε χώρους που κανένα άλλο δεν μπορεί ούτε να πλησιάσει...

 

Το "γαλλικό" είναι βέβαια "made in Japan", έχει εύρος 8-38mm και είναι επίτηδες μικρό για να χώνεται σε δυσπρόσιτα σημεία. Τα λόγια περιττεύουν, πρέπει να το πιάσει κανείς στο χέρι του και να το δουλέψει για να καταλάβει. Υπάρχει ένα ακόμη παρόμοιο μοντέλο (κόκκινη λαβή) με σιαγώνες χαμηλού προφίλ στα 2,5mm (!!), για ακόμη πιο δύσκολα πιασίματα. Το κόστος των εικοσιπέντε ευρώ κρίνεται "μόνο ευχάριστο"! http://www.toptools.co.jp/english/products/

04. Καστάνια και καρυδάκια.
Απαραίτητη σε κάθε εργαλειοθήκη που σέβεται τον εαυτό της και θέλει να μπλέκεται με αυτοκίνητα και μηχανάκια, είναι μια κασετίνα με καρυδάκια (socket wrench set). Με την καστάνια της, τις μανέλες της και τις προεκτάσεις της. Στο ερώτημα δύο, τρία, ή τέσσερα όγδοα της ίντσας, ή αν προτιμάτε 1/4", 3/8", ή 1/2" (φριχτός αριθμητικός γλωσσοδέτης), εμείς απαντήσαμε τρία όγδοα. Ούτε πολύ μικρό, ούτε πολύ μεγάλο.

Από άλλη εποχή, με την καλή έννοια, η συλλογή της Ko-ken. Τότε που οι κασετίνες ήταν μεταλλικές και τα προϊόντα συνοδεύονταν από stickers της εταιρίας. Στη δεξιά άκρη της κασετίνας (δεν φαίνεται) έχει προβλεφθεί μια extra κενή θήκη για τυχόν επιπλέον εξαρτήματα!

Προσοχή θέλει ως συνήθως το υλικό κατασκευής των εξαρτημάτων, ενώ κάποιοι έχουν βίτσιο με τις καστάνιες· τις θέλουν με όσα περισσότερα κλικ γίνεται, με την αιτιολογία πως επιτρέπουν μικρότερη γωνία λειτουργίας άρα και πρόσβαση σε πιο δυσπρόσιτες θέσεις. Η Ko-ken και εμείς παραμένουμε old school και επιλέξαμε τη συγκεκριμένη καστάνια με εικοσιτέσσερα χοντρά δόντια και διπλή (αθάνατη;) καστάνια.

Περιλαμβάνει δωδεκάγωνα καρυδάκια 7-19mm, καστάνια, μανέλα, δύο προεκτάσεις και αρθρωτή κεφαλή. Ο κορμός της μανέλας και της καστάνιας είναι οβάλ (!) για αυξημένη ακαμψία και αντοχή με το ελάχιστο βάρος (βλ. σχόλιο για τη γερμανική "σχολή") και αυτό το χαρακτηριστικό ήταν που μας κέρδισε στη συγκεκριμένη κασετίνα. Νομίζω μόνο οι Ιάπωνες φτιάχνουν οβάλ εξαρτήματα. Η Ko-ken μανέλες και η Honda… κινητήρες!

Φαντάστηκα την ομάδα των μηχανικών της Ko-ken να παρουσιάζει την ιδέα για τις οβάλ μανέλες στον project leader με υπερηφάνεια αλλά ανησυχία· τον project leader να αναρωτιέται τις συνέπειες που θα έχει αυτή η επιλογή στο κόστος και το budget και στο βάθος της αίθουσας τον γέροντα πρόεδρο, να κουνάει αργά και καταφατικά το κεφάλι του, επιδοκιμάζοντας, μουρμουρίζοντας σε θρύψαλιασμένα αγγλικά: "because it's better…", τράβηξα μια μεγάλη γουλιά βελούδινο, γιαπωνέζικο ουίσκι και πάτησα "confirm" στην ηλεκτρονική παραγγελία.

Η "εξωτική" αίσθηση των εργαλείων ξεκινάει από την κασετίνα που είναι μεταλλική, βαριά και καλοφτιαγμένη και οι μεντεσέδες γυρνούν σαν σε καινούργια ρουλεμάν! Η συναρμογή των εξαρτημάτων είναι απόλυτη και οι δύο βίδες που κρατούν σφραγισμένη την κεφαλή της καστάνιας είναι πονταρισμένες, καθώς δεν θα χρειαστεί να ανοιχτούν ποτέ! Απλά και όμορφα. Η συγκεκριμένη κασετίνα κόστισε εκατόν δέκα ευρώ, ποσό που κρίνω "λογικό" γι' αυτό που κρατώ στα χέρια μου. http://www.koken-tool.co.jp/en/index.html

05. Σφυριά.
Πραγματικά, τα σφυριά κι αν είναι αδικημένα! Νομίζουν πολλοί πως, επειδή είναι γενικώς φτιαγμένα για να χτυπούν πράγματα, μπορούμε να χτυπάμε με δαύτα ότι βρούμε, όπως θέμε. Μέγα λάθος! Τα σφυριά είναι εργαλεία και μάλιστα ντελικάτα. Και εδώ υπάρχει κατάλληλο και ακατάλληλο σφυρί για κάθε δουλειά. Για κάποιον ανεξήγητο λόγο, κυκλοφορεί και κάποιου είδους εξάρτηση, ή και φετίχ με τα σφυριά, καθώς και μανιώδεις συλλέκτες σφυριών.

Στο μαγαζί έχουμε νομίζω δέκα, που δεν τα λες βέβαια και πολλά. Για την εργαλειοθήκη πήραμε τρία· αν και μάλλον θα μπορούσαμε να βολευτούμε και με ένα λιγότερο. Πριν αρχίσω να σας μιλώ για αυτά, πρέπει να πω ότι δεν είναι όλα τα σφυριά ίδια. Όχι, δεν είναι! Αν ήταν, δεν θα υπήρχαν κατασκευαστές σφυριών που στοιχίζουν διακόσια ευρώ το κομμάτι, και τα οποία πρέπει να περιμένεις μήνες για να φτάσουν στα χέρια σου… Θα είχαν κλείσει και θα είχαμε όλοι σφυριά από το Πράκτικερ.

Φοβερό σχεδιασμό, λεπτομέρειες και ουσιαστική διαφορά στο χτύπημα, έχουν καταφέρει οι μηχανικοί της Estwing, στο "σήμα κατατεθέν" σφυρί της εταιρίας των 16oz. Στη φωτογραφία, ίσως διακρίνεται και το προστατευτικό φιλμ του λαδιού καμέλιας.

Σαν κλασσικό σφυρί μαραγκού (claw hammer), επιλέξαμε αυτό της αμερικανικής Estwing των 450gr. Την εταιρία που σήμερα εδρεύει στο Rockford, ενενήντα χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Chicago, ίδρυσε ο Ernest Estwing το 1923 και εξαρχής ειδικεύθηκε σε εργαλεία φτιαγμένα να χτυπούν, ή να χτυπιούνται. Σφυριά, τσεκούρια, καλέμια, λοστάρια, κ.α.

Το Estwing προορίζεται (για tην ώρα) για τις πιο σκληρές δουλειές μας: καρφώματα, ξεκαρφώματα, σφυρηλατήσεις, μηχανολογικούς "τσαμπουκάδες" γενικά, κλπ. Το φινίρισμα του σφυριού θα με έκανε υπερήφανο αν το είχα κατασκευάσει ο ίδιος· ως έχουν τα πράγματα, με κάνει χαρούμενο. Ο σχεδιασμός του αρμονικός και φυσικός. Λες και το ατσάλι έσταξε από την υψικάμινο πάνω στο χερούλι κι έγινε σφυρί. Μονοκόμματη λαβή - κεφάλι, σφυρήλατο βέβαια και made in the USA. Εκκρεμεί ένα σφυρί "μηχανικού" για να βοηθήσει το Estwing στις πιο βαριές δουλειές!

Σε δοκιμές που κάναμε, τρία μαστοράκια, χτυπώντας σιδερένια λάμα σε μωσαϊκό πάτωμα με το Estwing και ένα απλό σφυρί μαραγκού ίδιου βάρους, η διαφορά στην ακρίβεια του χτυπήματος, την αναπήδηση και την ενόχληση του χεριού, ήταν πιο μεγάλες από όσο θα τολμούσαμε να φανταστούμε πριν το δοκιμάσουμε. Το κόστος του στα τριάντα ευρώ κρίνεται "λογικό", μόλις το πιάσεις στο χέρι, "ευχάριστο".
https://www.estwing.com/

Αντιδιαμετρικά των Γερμανών, τόσο σαν λαός, όσο και σαν βιομηχανική "αισθητική", εμφανίζονται οι Ιάπωνες. Απαθείς προς τον εντυπωσιασμό της πρώτης ματιάς, κυνηγούν την συνεχή βελτίωση, τις σχέσεις διαρκείας και εμπιστοσύνης.

Σαν πιο ντελικάτο σφυρί, για ψιλοδουλειές δηλαδή, διαλέξαμε (ώ, τι έκπληξη) ένα γιαπωνέζικο -τύπου Genno όπως ονομάζονται- της εταιρίας Susa Seikasusho, την οποία ωστόσο δεν κατάφερα να ανιχνεύσω διαδικτυακά. Τα σφυριά (γιατί μου άρεσαν τόσο που πήρα δύο, ένα 375gr και ένα 225gr) είναι τετραγωνικής διατομής, στρογγυλεμένα, με ξύλινες λαβές από λευκό ιαπωνικό δρυ, μια επιφάνεια λίγο κυρτή και μία περισσότερο. Το μικρό των 225gr είναι επιχαλκωμένο. Το μυστικό των Genno, κρύβεται στη θερμική κατεργασία τους, που διατηρεί το εσωτερικό του σφυριού πιο μαλακό από το εξωτερικό, ώστε το ίδιο το σφυρί να απορροφά όση πρέπει από την ανάδραση, επιτρέποντας ξεκούραστη και αποδοτική εργασία. Κόστος στα εικοσιτέσσερα ευρώ το απλό και στα είκοσι εννιά το επιχαλκωμένο: "λογικό προς αυξημένο", αλλά who cares…

06. Πριόνια.
Λέω πριόνια, αν και για την ώρα στην εργαλειοθήκη φιλοξενείται ένα, διότι σκοπεύω κάποια στιγμή να εμπλουτίσω τη συλλογή με δυο καλά πριόνια ξύλου ιαπωνικής παράδοσης. Για την ώρα προμηθεύτηκα ένα σιδηροπρίονο (hacksaw) της σουηδικής Bahco. Ανοίγω παρένθεση εδώ για να ομολογήσω ότι δεν ήξερα πως οι Σουηδοί ασχολούνται τόσο εντατικά με την κατασκευή εργαλείων, ώστε κάμποσες εταιρίες τους να διακρίνονται μεταξύ των κορυφαίων. Κάτι ανάλογο διαπίστωσα, ερευνώντας, ότι ισχύει και στο χώρο των εργαλειομηχανών, ενώ και στην συγκόλληση η Esab συνοδεύεται από πολύ καλή φήμη· κλείνω παρένθεση.

Η Bahco λοιπόν, ξεκίνησε το 1862 (!) να κατασκευάζει πριονόλαμες, η μεγάλη αντοχή και στη συνέχεια σπουδαία φήμη των οποίων οφείλονταν στην εξαιρετικά κατάλληλη πρώτη ύλη, σε μια εποχή που οι επιλογές δεν ήταν και πολλές. Ο Goran Fredrik Goransson επέλεξε να χρησιμοποιήσει το ίδιο ατσάλι που τότε χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή των αγκιστριών, εξ ου και το λογότυπο της εταιρίας. Και πράγματι αξίζει μια ματιά στα καινοτόμα επιτεύγματα της Bahco που περιλαμβάνουν το γαλλικό κλειδί, τη διμεταλλική πριονόλαμα και τα εργονομικά κατσαβίδια, που αν πράγματι είναι δικές τους καινοτομίες, στη "μικρή" σουηδική εταιρία αξίζουν όχι ένα, αλλά δύο θαυμαστικά!!

Στιβαρός και γεμάτος "ψωμί" ο σχεδιασμός της Bahco, κάνει το πριόνι να φαίνεται συμπαγές και μικρό, παρότι φιλοξενεί standard μεγέθους λάμες. Ο πορτοκαλί μοχλός δεξιά - πάνω, ενεργοποιεί το σύστημα τάσης της λάμας το οποίο κυμαίνεται στα 140kg!

Επιλέξαμε το πιο προηγμένο μοντέλο της σειράς σιδηροπρίονων, το οποίο πράγματι είναι καλοφτιαγμένο, με σωστή εργονομία για αποδοτικό πριόνισμα. Το σύστημα συγκράτησης της λάμας δουλεύει απλά και γρήγορα και της ασκεί αισθητά μεγάλη τάση! Διαθέτει και θέση 55° για κοπές "πρόσωπο". Το σασί είναι από αλουμίνιο, που αν και δίνει μια πιο ξερή αίσθηση στο πριόνισμα και υποψιάζομαι πως ίσως τιμωρεί τις λάμες σε άγαρμπες κινήσεις, δείχνει να μεταφέρει τη δύναμη πιο αποτελεσματικά. Ωραίο εργαλείο, με τιμή θα έλεγα "λογική και κάτι" στα σαράντα ευρώ.
https://www.bahco.com/en/

07. Λίμες.
Πωωωωω, πόσο καταπληκτικά εργαλεία είναι οι λίμες! Θεωρητικά, με ένα μάτσο λίμες και το κατάλληλο κομμάτι μέταλλο, μπορείς να φτιάξεις οτιδήποτε. Πρακτικά, οι λίμες έρχονται να προσθέσουν τη δική τους πινελιά, όταν όλα τα high tech, ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά εργαλεία έχουν φτάσει στα όρια τους! Είναι και συνδεδεμένες με την ελευθερία, αφού τι καλύτερο για να βοηθήσει τους αδερφούς Ντάλτον να την κοπανήσουν από τη φυλακή, παρά μια μεγάλη, πλακέ λίμα, κρυμμένη μέσα σε ένα κέικ της μαμάς Ντάλτον!

Λίγοι ασχολούνται με τις λίμες τους, όπως τους αξίζει! Πρέπει να διατηρούνται στεγνές και καθαρές από λάδια, να χρησιμοποιούνται με τη σωστή τεχνική και να φέρουν κατάλληλη λαβή. Υπό αυτές τις συνθήκες και στα κατάλληλα χέρια, μια καλή συλλογή από λίμες κάνει θαύματα...

Όπως μπορεί να φανταστεί κανείς, ειδικά αν έχει καταφέρει να διαβάσει μέχρι εδώ, και οι λίμες είναι πολυβασανισμένα και συχνά "κακοποιημένα" εργαλεία και βέβαια πολύ ντελικάτα! Δεν μπορώ να συγκρατηθώ· θα αναφέρω μερικές βασικές οδηγίες χρήσης για τις λίμες μας:

Οι λίμες είναι πολύ σκληρές και συνεπώς εύθραυστες! Δεν τις χρησιμοποιούμε για μοχλό ή για καλέμι. Δεν τις αφήνουμε να πέσουν κάτω, δεν τις πετάμε όλες μαζί μάτσο σε ένα κουτί, θα τραυματίσουν η μία την άλλη. Οι λίμες κόβουν μόνο στο "σπρώξε", κι αν τις πιέζουμε στο "τράβα" τις χαλάμε! Οι λίμες στομώνουν, ειδικά από μαλακά μέταλλα (αλουμίνιο, χαλκό, κλπ), και θέλουν καθάρισμα με κατάλληλη βούρτσα (file card), ή προετοιμασία με κιμωλία. Οι λίμες δεν πρέπει να λαδώνονται. (Ότ)αν μια λίμα χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με κάποιο μηχάνημα, πρέπει οπωσδήποτε να ακολουθείται συγκεκριμένη στάση σώματος και η λίμα να έχει κατάλληλη λαβή (τσάπι).

Αυτή είναι η λεγόμενη λιμόβουρτσα. Η κλίση των συρμάτινων τριχών, τις βοηθά να αγκιστρώνουν τα ρινίσματα και να τα παρασύρουν έξω από τα "δόντια" της λίμας. Κανονικά, στη μία άκρη υπάρχει λαβή, όπως στις βούρτσες μαλλιών, αλλά την έκοψα για λόγους οικονομίας χώρου...

Δυστυχώς, οι αμερικανικές Nickolson, μετακόμισαν την κατασκευή τους από τις ΗΠΑ, στο Μεξικό και τη Βραζιλία με αμφιλεγόμενα αποτελέσματα. Ευτυχώς, επιλεγμένα καταστήματα στην Αθήνα (μεταξύ τους και το αγαπημένο www.organametrisis.gr στα Πατήσια) διαθέτουν τις πολύ ποιοτικές, ελβετικές Vallorbe. Εταιρία εξειδικευμένη, με παράδοση και τεχνογνωσία. Οι λίμες της είναι απλά απολαυστικές στη χρήση και με τριάντα πέντε ευρώ προμηθεύτηκα μια πλήρη γκάμα με δέκα λίμες και ξύλινα τσάπια. Το κόστος αυτό το κρίνω "μόνο ευχάριστο".

Επί του πιεστηρίου, παρέλαβα μόλις δυο πορτογαλικές λίμες της Tome Feteira, όχι για την εργαλειοθήκη αλλά για τον τόρνο (single cut λίμες, με ελαφρώς αυξημένη τη γωνία των δοντιών τους). Πάρα πολύ καλή εντύπωση, από μια παμπάλαια εταιρία στο χώρο (1856). Αξίζουν μια έρευνα... http://www.vallorbe.com/en-ch/index.cfm & http://www.tomefeteira.com/produtos.html

08. Όργανα μέτρησης.
Πολλές δουλειές απαιτούν μέτρηση. Άλλοτε με μέτρια κι άλλοτε με καλή ακρίβεια. Λόγω του μηχανουργικού μου background (λέμε τώρα) θα μπορούσα εύκολα να παρασυρθώ σε υπερβολές και σε κάποιο βαθμό το απέφυγα. Μια καλή μετροταινία, ένα αλφάδι κι ένα μοιρογνωμόνιο μάλλον είναι αρκετά για τις περισσότερες περιπτώσεις. Επειδή είμαι "κιμπάρης" (που λέει κι ο Αρίστος) θα προσθέσω ένα εύκαμπτο χαρακάκι (τσέπης) των 150mm, μια απλή μηχανουργική γωνιά (χωρίς κάποια ιδιαίτερη ακρίβεια) κι ένα παχύμετρο βερνιέρου για να ολοκληρώσουμε τη συλλογή μετρητικών οργάνων.

Το παχύμετρο (vernier callipers) είναι το πιο χρηστικό όργανο μετρήσεων ακριβείας, και βρίσκει πολλές εφαρμογές καθώς μετρά σε επίπεδη και κλιμακωτή επιφάνεια, μετρά διάμετρο και βάθος οπής, μετρά (εμμέσως) απόσταση κέντρων δύο οπών και μπορεί ταυτόχρονα να χρησιμοποιηθεί (με τη δέουσα προσοχή) και για σημάδεμα ακριβείας. Κι όλα αυτά μέχρι τα 150mm με ακρίβεια καλύτερη από δέκατο του χιλιοστού.

Κι αν και -όπως έχετε μάλλον καταλάβει- είμαι φίλος της ιαπωνικής σχολής, επέλεξα ένα παχύμετρο της αμερικανικής Starrett. Λόγος και πάλι η περιέργεια και το γεγονός πως έχω ήδη ένα ψηφιακό παχύμετρο της ιαπωνικής Mitutoyo (καταπληκτικό εργαλείο) στο εργαστήριο. Η Starrett είναι ένας κατασκευαστής εφάμιλλος των Ιαπώνων, κατά την ταπεινή μου γνώμη πάντα, απλά σε κάποιες περιπτώσεις δυσκολεύεται να κρατήσει τις τιμές της λογικές. Το παχύμετρο ωστόσο λειτουργεί άψογα και έχει πολύ καλή και ποιοτική αίσθηση αν και υποψιάζομαι πως δεν είναι κατασκευασμένο στις ηνωμένες πολιτείες, αλλά κάπου στην Ασία.

Πόσο απλή και συνάμα καταπληκτική εφεύρεση η κλίμακα Βερνιέρου! Προτιμήθηκε η απλή αναλογική έκδοση, έναντι ψηφιακών και ωρολογιακών, ώστε να μην εξαρτάται η λειτουργία του από μπαταρίες και να μην απαιτεί υπερβολική προστασία.

Ίσως σε κάποιους φαντάζει υπερβολικό ένα τέτοιο όργανο σε μια φορητή ερασιτεχνική εργαλειοθήκη, αλλά προσωπικά διαφωνώ και για αυτό το αναφέρω και πρώτο στη λίστα. Το κόστος των τριάντα πέντε ευρώ για το συγκεκριμένο εργαλείο κρίνεται "λογικό". Κάποιος ωστόσο που θέλει απλά να πάρει μια πρώτη γεύση από αυτό το καταπληκτικό εργαλείο και τις χρήσεις του, μπορεί να αποκτήσει ένα και με σαφώς λιγότερα χρήματα.
http://www.starrett.com/

Για τη μετροταινία και το αλφάδι επέλεξα τη Γερμανική Richter. Έντονα ειδικευμένη στα μετρητικά εργαλεία, δραστηριοποιείται από το 1920. Παραμένει οικογενειακή επιχείρηση (η σχετική φωτό στην ιστοσελίδα δεν νομίζω πως βοηθά ωστόσο) και όλα τα εργαλεία της κατασκευάζονται στη Γερμανία. Πράγματι, η μετροταινία είναι ποιοτική και σωστή στις λεπτομέρειες της. Λείπει η εγκοπή στο γλωσσίδι της ταινίας που διευκολύνει σε κάποιες μετρήσεις, αλλά δεν είναι μεγάλο ζήτημα. Το αλφάδι είναι ένα εργαλείο που μόνη υποχρέωση έχει να είναι όσο ακριβές υπόσχεται. Βαρέθηκα να επαληθεύσω πειραματικά κάτι τέτοιο, οπότε δεν έχω κάποιο σχετικό σχόλιο. Και τα δύο εργαλεία είναι πολύ οικονομικά για την ποιότητά τους.

Έχει πλάκα πόσα κρυμμένα μυστικά έχει ένα τόσο απλό και συνηθισμένο εργαλείο όπως η μετροταινία! Ίσως αφιερώσουμε ένα σύντομο video σε aυτά τα χαρακτηριστικά, η γνώση των οποίων αυξάνει τη μετρητική ακρίβεια, αλλά και την ευχρηστία της μετροταινίας. https://www.richter-messzeuge.de/en/

Από τα υπόλοιπα μετρητικά όργανα (γωνιά μηχανουργού, μοιρογνωμόνιο και χαρακάκι) μόνο το χαρακάκι θεωρώ πως αξίζει αναφοράς. Καταρχάς, το εύκαμπτο μεταλλικό χαρακάκι είναι το πιο βολικό μετρητικό εργαλείο! Συχνά έχω ένα στην τσέπη του πουκαμίσου μου ακόμη κι αν είμαι στο θέατρο, ή για φαγητό κι ας με κοροϊδεύουν.

Ένα τέτοιο χαρακάκι της Shinwa μου χάρισε ο Αρίστος πριν καιρό και το έχω στην τσέπη του σακακιού. Το παλιό είναι Made in Japan και το καινούργιο Made in China. Διαφορές; Μόνο μία. Το κινεζικό έχει πολύ πιο καθαρή την εκτύπωση του πίσω μέρους!

Τα χαρακάκια της Shinwa είναι εξαιρετικά για το κόστος τους, κατασκευάζονται πλέον στο ιδιόκτητο εργοστάσιο της εταιρίας στην Κίνα από ανοξείδωτο ατσάλι, είναι όσο εύκαμπτα πρέπει και ακριβή όσο το μάτι του χρήστη τους! Η προσοχή στη λεπτομέρεια φαίνεται ήδη από την πλαστική του θήκη, που είναι τρυπημένη στο σημείο που είναι τρυπημένο και το χαρακάκι ώστε να κρεμιέται και στην κάτω άκρη του έχει το κατάλληλο άνοιγμα και τη διαφορά μήκους, ώστε εντελώς φυσικά να βγαίνει από τη θήκη του χωρίς προσπάθεια. Μην υποτιμάτε αυτά τα απλά, "ταπεινά" εργαλεία· κάνουν διαφορά σε μια ολόκληρη εργαλειοθήκη. http://www.shinwasokutei.co.jp/english/index.html

09. Διάφορα εργαλειάκια.
Μείζονος σημασίας είναι και σε βάθος ετών χτίζεται, μια καλή συλλογή από μικροεργαλεία. Εργαλεία που πιάνουν λίγο χώρο και όταν τα αγοράζεις δεν είσαι εντελώς σίγουρος για το πότε, το πως και το αν θα τα χρησιμοποιήσεις. Όταν όμως έρθει αυτή η ώρα, τα μικροεργαλεία μπορούν να κλέψουν την παράσταση! Μάζεψα πέντε - έξι από τα πολύ βασικά για αρχή:

Τα τσιμπιδάκια έχουν άπειρες χρήσεις και ενώ ένα κακό τσιμπιδάκι μπορεί να σε κάνει έξαλλο, ένα καλό μπορεί να σε λυτρώσει. Ψωνίζοντας τις πένσες της Keiba, είδα και τα τσιμπιδάκια της και πήρα δύο. Κατασκευασμένα από μαύρο ανοξείδωτο ατσάλι στην Ιαπωνία, πρέπει να τα πιάσει κανείς στο χέρι του και να τα χρησιμοποιήσει για να έχει εικόνα του τι κατασκευάζουν αυτοί εκεί οι σχιστομάτηδες, υποκλισάκηδες, τύποι! https://www.keiba-tool.com/keiba/en/

Πολύ θα ήθελα να γνωρίζω τη μέθοδο με την οποία κατασκευάζονται τα τσιμπιδάκια αυτά της Keiba! Φινίρισμα ακατάλληλο για ευρωπαίους, αφύσικη σύμπτωση των δύο στελεχών, λειτουργία και ακρίβεια καθησυχαστική. Έχω αρχίσει και ξεμένω από επίθετα...

Τζαμοκόφτες υπάρχουν πολλοί, αλλά αν δεν είσαι δέκα χρόνια τζαμάς δεν δουλεύουν εύκολα! Έπεσα πριν χρόνια πάνω σε έναν γιαπωνέζικο της Toyo, με ρεζερβουάρ κοπτικού λαδιού και σύστημα λίπανσης της κοπτικής ροδέλας, με ρίκνωση έργο τέχνης και μπρούτζινη ταπούλα με τσιμούχα στο πίσω μέρος. Ε, τον πήρα και τον φύλαξα μερικά χρόνια, μέχρι που βρήκε σήμερα τη θέση του στο δεύτερο συρτάρι αυτής της εργαλειοθήκης. http://www.toyo-jp.com/en/products02_en.html

Η φωτογραφία είναι τραβηγμέμη ανάποδα! Ο κόφτης βρίσκεται στην άλλη άκρη. Το ορειχάλκινο βιδάκι που διακρίνεται σε πρώτο πλάνο, είναι η τάπα του ρεζερβουάρ λαδιού κοπής! Υπάρχει βέβαια και τσιμουχάκι, ενώ η ροή ελέγχεται από μηχανικό διακόπτη στο μπροστινό μέρος...

O xαράκτης είναι επίσης ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο. Πολλά άλλα μπορούν να παίξουν το ρόλο του, αλλά μόνο ένας χαράκτης καρβιδίου του Βολφραμίου (Tungsten carbide) χαράζει σωστά και για πολύ καιρό! Οι απλοί ατσάλινοι που έχουμε στο μαγαζί, όλο στρογγυλεύουν, αλλά δεν μας πειράζει· τους κάνουμε δυο στροφές στο δίδυμο τροχό και γίνονται καινούργιοι. Στη φορητή εργαλειοθήκη όμως δεν χωρά δίδυμος τροχός κι έτσι προτιμήσαμε το καρβίδιο. Μια ελβετική εταιρία κατασκευής εργαλείων χειρός που έχει τραβήξει την προσοχή μου εδώ και κάποιο καιρό είναι η PB Swiss.

Παράξενος λαός οι Ελβετοί. Σαν να μην ήθελαν ποτέ τους να αποκτήσουν εθνική ταυτότητα και το έχουν καταφέρει πλήρως. Ετερόφωτοι από άποψη κουλτούρας, ετερόφωτοι και πολυσχιδείς από άποψη βιομηχανικής αισθητικής. Εμπνέουν ωστόσο εμπιστοσύνη.

Ειδικευμένη στα εργαλεία χειρός, για απλούς μάστορες αλλά και χειρουργούς γιατρούς, παρουσιάζει διαδικτυακά ένα ιδιαίτερο (για εταιρία εργαλείων) προφίλ, που την ίδια στιγμή με τραβά και με απωθεί! Η αισθητική των εργαλείων κινείται (στα δικά μου μάτια) κάπου ανάμεσα στην παραδοσιακή εγγλέζικη και την σύγχρονη αμερικανική (Apple), στοιχείο αν μη τι άλλο ιδιαίτερο. Οι τιμές τους, είναι ωστόσο ξεκάθαρα ελβετικές, γεγονός που με απέτρεψε από το να αποκτήσω κάποιο "κεντρικότερο" εργαλείο, όπως ας πούμε μια ματσόλα με χάλκινα κεφάλια στα πενήντα ευρώ.

Θα τον δουλέψω το χαράκτη και στο μαγαζί, δείχνει προσεγμένος ομολογώ, και όταν σχηματίσω άποψη θα επανέλθω. Κόστος "λογικό" για το συγκεκριμένο εργαλείο (γι΄ αυτό και το απέκτησα), "αυξημένο προς κάπως ενοχλητικό", θα έλεγα συνολικά για το brand. https://www.pbswisstools.com/en/

Κοπίδι. Τι είναι το κοπίδι; Ένα μικρούλι σπαθάκι. Αν αγοράζατε κανονικό σπαθί, Hatori Hanzo (βλ. Kill Bill) δεν θα παίρνατε; Ε, και κοπίδι γιαπωνέζικο πήρα. http://www.muratec-kds.jp/en/

Εξολκείς βιδών. Η αφαίρεση κομμένης ή κατεστραμμένης βίδας, είναι μια εργασία που μπορεί να κυμαίνεται από εύκολη έως ακατόρθωτη! Συχνά, χρειάζεται να δοκιμαστεί ολόκληρος ο εξοπλισμός του μαγαζιού για να τα καταφέρουμε τελικά, ή να αποτύχουμε τελειωτικά να την αφαιρέσουμε. Κατά συνέπεια μια μικρή φορητή εργαλειοθήκη δεν μπορεί παρά να έχει περιορισμένες δυνατότητες στο συγκεκριμένο αντικείμενο. Ένα τυπικό σετάκι εξολκέων ωστόσο, δεν θα μπορούσε να λείπει και καθώς έχουμε κόψει καμιά δεκαριά εξολκείς της σειράς, είπαμε να δοκιμάσουμε κάτι πιο επώνυμο. Βρήκαμε σε κατάστημα της Θεσσαλονίκης ένα τέτοιο σετ της γερμανικής Gedore και μένει τώρα να το δοκιμάσουμε. Η αλήθεια είναι πως μόνο στη χρήση μπορεί ένα τέτοιο εργαλείο να αποδείξει την αξία του. https://de.gedore.com/en/

Οι εξολκείς είναι σαν τη δίαιτα. Ένα θέμα είναι να τους ξεκινήσεις κι άλλο θέμα να τα καταφέρεις. Για να αποδώσει ένας καλός εξολκέας καρπούς, απαιτεί γνώσεις, καλό σχεδιασμό της διαδικασίας και πολλή υπομονή. Ποτέ, καμία βίδα δεν βγήκε βιαστικά!

(Από)μαγνητιστής. Κάποια εργαλεία είναι από κατασκευής μαγνητικά, συνήθως τα κατσαβίδια. Στην πράξη, ο νόμος του Μέρφι ως συνήθως επιβεβαιώνεται κι όταν ένα κατσαβίδι είναι μαγνητικό σου την σπάει, ενώ όταν θα ήθελες να είναι μαγνητικό, δεν είναι! Για να ξεμπλέξουμε από αυτή την ιστορία και να χτυπήσουμε το Μέρφι κάτω από τη ζώνη, προμηθευτήκαμε έναν (από)μαγνητιστή της γερμανικής Wiha. Δουλεύει μια χαρά το εργαλειάκι και ίσως η Wiha άξιζε λίγη περισσότερη περιέργεια από μέρους μας. Έπεσε μάλλον θύμα των Ιαπώνων ανταγωνιστών της… https://www.wiha.com/en-int/

Ζουμπάδες και πόντες. Απαραίτητα εργαλειάκια και αυτά. Ζουμπάδες για αφαίρεση - τοποθέτηση πείρων και πόντες για σημάδεμα και σωστή τοποθέτηση τρυπών με το δράπανο. Πανέμορφα σετ από τη Starrett, κόστος "αυξημένο" ως συνήθως, ποιότητα υψηλή, αίσθηση και αισθητική μοναδική. http://www.starrett.com/

Η αμερικανική βιομηχανική αισθητική έχει ενδιαφέρον. Κινείται με πυξίδα τη λειτουργικότητα και την απόδοση, αλλά δεν παραμελεί και την εμφάνιση! Στοίχισε στους Αμερικανούς η τεράστια επιτυχία της ιαπωνικής βιομηχανίας αυτοκινήτων και έσκυψαν και κατά 'κει να δουν...

Βούρτσες. Ποτέ δεν πετάμε μια παλιά οδοντόβουρτσα. Έχει ακόμη πολλά να προσφέρει και κάθε εργαλειοθήκη πρέπει να έχει μια - δυο μέσα. Μια μαλακή ορειχάλκινη βούρτσα είναι επίσης χρήσιμη και μία ειδική βούρτσα για λίμες απαραίτητη εφόσον στην εργαλειοθήκη κυκλοφορούν λίμες.

10. Λάδια συντήρησης - προστασίας.
Κάπου διάβασα πως "το σημαντικότερο μυστικό για τη σωστή συντήρηση των εργαλείων, είναι απλά να την κάνεις. Δεν έχει τόση σημασία το τι κάνεις, όσο το να κάνεις κάτι". Αν και φαινομενικά η σκέψη αυτή μοιάζει σαχλή, στην πράξη πιστεύω επαληθεύεται, καθώς αυτό που υπονοεί είναι ότι δεν χρειάζεται να σου πει κάποιος τι ακριβώς να κάνεις. Αν κάτσεις και ασχοληθείς θα σου καταστεί προφανές.

Στα εργαλεία χειρός, λίγα πράγματα μπορούν να πάνε στραβά. Μπορούν να σκουριάσουν κι αν έχουν αρθρώσεις και κινούμενα μέρη, μπορούν να "σφίξουν" ή να φρακάρουν. Ένα - δυο κατάλληλα λαδάκια θα προλάβουν τέτοια προβλήματα και θα διατηρήσουν τα εργαλεία μας φρέσκα για μια ζωή. Ταυτόχρονα, θα δώσουν και λύσεις σε καθημερινά προβλήματα με πράγματα που τρίζουν, φρακάρουν, δεν κλείνουν, δεν ανοίγουν κλπ. Λάδι της καμέλιας λοιπόν όταν πρόκειται ξεκάθαρα για προστασία μετάλλων. Λάδι γενικής χρήσης της Ballistol για προστασία μετάλλου, ξύλου, πλαστικού, δέρματος και λίπανση κινούμενων μερών και λάδι της Singer για λίπανση λεπτεπίλεπτων κινούμενων μερών. Εξαιρετικά και τα τρία, δοκιμασμένα επί δεκαετίες. Κόστος "ευχάριστο" για αυτά που προσφέρουν. Επίσης χρήσιμο (αν υπάρχει κάποιο φορητό δράπανο) είναι κι ένα μπουκαλάκι λάδι κοπής.
http://ballistol.de/shop/en
https://www.singermachines.co.uk/sewingmachineparts/singer-super-oil.htm

Αυτά είναι τα κυριότερα εργαλεία που εγώ θα έβαζα πρώτα σε μια βασική, φορητή εργαλειοθήκη. Προφανώς, μπορούν να προστεθούν πολλά ακόμη, ή κάποια να παραλειφθούν, ανάλογα με τα γούστα και τις ασχολίες του ιδιοκτήτη. Και φυσικά, σημαντικό κεφάλαιο σε κάθε εργαλειοθήκη είναι τα αναλώσιμα, όπως γυαλόχαρτα, ταινίες, κόλλες, κλπ. Θα χαρώ πολύ να ακούσω τις δικές σας προτάσεις για αξιόλογες εταιρίες κατασκευής εργαλείων χειρός και να απαντήσω σε κάποια απορία σας (αν γνωρίζω).

Παρατηρήσεις:
1) Κλίμακα κόστους προς ποιότητα: "ευχάριστο - λογικό - αυξημένο - ενοχλητικό".
Η τοποθέτηση των εργαλείων στην συγκεκριμένη κλίμακα γίνεται προφανώς με υποκειμενικά κριτήρια και αφορά το κόστος προς την αντιλαμβανόμενη ποιότητα και τα τεχνικά χαρακτηριστικά των εργαλείων, συγκριτικά πάντα με αυτά των εργαλείων της σειράς.

Μανέλα καρέ από εργαλειοχάλυβα, αντί των συνηθισμένων χυτών που σπάνε εύκολα, για την οδήγηση των εξολκέων. Κατασκευασμένος στην Τσεχία είναι αρκετά ποιοτικός για το κόστος του, αλλά η ρίκνωση του θέλει δουλίτσα για να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων.

2) Όλα τα σχόλια στηρίζονται και αφορούν την πρώτη εντύπωση και μερικές δοκιμαστικές χρήσεις. Η ουσία των εργαλείων αυτών, είναι να διαρκέσουν μια ζωή σε ερασιτεχνική χρήση και να αποδώσουν αξιόπιστα υπό ποικιλία συνθηκών. Καλά να 'μαστε που λένε, δουλειές να σκαρώνουμε και θα επανέλθουμε εν ευθέτω χρόνω με περισσότερες κρίσεις και εντυπώσεις.

ΥΓ: Όλα τα "πράγματα" έχουν τη θέση και την ώρα τους. Μετά από αυτό το μαραθώνιο ύμνο στα ποιοτικά και κατά λογική συνέπεια "όχι φιλικά προς την τσέπη" εργαλεία, νιώθω την ανάγκη να επισημάνω πως όσο ευχάριστο είναι να εργάζεσαι με ένα καλό εργαλείο, άλλο τόσο ευχάριστο είναι να λύνεις ένα πρόβλημα με ένα κακό, ή και χωρίς καν το κατάλληλο εργαλείο. Πάνω απ' όλα θα ήθελα να προτρέψω όλους να πιάσουν στα χέρια τους ότι εργαλεία βρουν μπροστά τους και να προσπαθήσουν να επισκευάσουν, να βελτιώσουν και να κατασκευάσουν ότι βάζει το μυαλό τους κι ας μην τολμούν τα χέρια τους.

Τελευταίο στη λίστα και σημαντικότερο από όλα τα προηγούμενα είναι ένα ζεύγος γυαλιών προστασίας, το οποίο και πρέπει να φοράμε σε κάθε (!) εργασία ανεξαιρέτως. Η βέλτιστη λύση είναι ένας παλιός ποιοτικός σκελετός με "σκέτα" κρύσταλλα.

Σπάστε, για να έχετε να φτιάχνετε... 8-)

Words: ΚΣ
Pics: bNw

www.boardsNwheels.gr > Άρθρα > Αδιάφορα > Xτίζοντας Εργαλειοθήκη